Nurkowanie dekompresyjne

Poczucie komfortu pod wodą - musi być wtórnie nabyte, ponieważ woda nie jest naszym naturalnym środowiskiem. Poczucie komfortu w nowym środowisku musi być nabyte przez częste w nim przebywanie. Nic nie zastąpi doświadczenia nurkowego - liczby odbytych nurkowań i regularnego nurkowania. Doświadczenie nurkowe rozwija takie korzystne cechy jak zdrowy rozsądek i intuicja, które pozwolą sprawnie reagować na sytuacje awaryjne, a także zawczasu rozpoznać możliwość ich wystąpienia i uniknąć ich.

Każda butla nurkowa z mieszaniną inną niż powietrze powinna być oznaczona w sposób pozwalający odróżnić ją i ustalić zawartość.

Każda mieszanina nitroksowa powinna być dwukrotnie zanalizowana przed nurkowaniem. Analiza to określenie procentowej zawartości tlenu. Pierwszą analizę wykonuje blender (osoba przygotowująca mieszaninę) w celu weryfikacji poprawności jej przygotowania. Drugą analizę wykonuje osobiście nurek, potwierdzając tym samym, że jest świadomy jaką mieszaninę zabiera na nurkowanie.

Kompatybilność tlenowa - zdolność materiału do pracy w kontakcie z tlenem bez ryzyka zapłonu lub szybkiego zużycia.

Kompatybilne tlenowo są:

• większość metali np. stal, mosiądz, aluminium
• o-ringi z vitonu
• smar christolube

Istnieją cztery główne metody otrzymywania nitroksu:

wagowa
separacji molekularnej
mieszania ciągłego
ciśnień parcjalnych

Metoda wagowa polega na mieszaniu czystych gazów na podstawie ich masy. Jest dokładna w otrzymywaniu ilości przemysłowych. Pozwala uniknąć błędów związanych ze zmianą objętości gazów i temperatury. Wymaga drogich wag o dużej dokładności.

Sytuacja awaryjna, polega na niemożności zgodnego z planem skorzystania z gazu dekompresyjnego.
Przyczyny mogą być następujące:

Wyciek gazu to stała, nie kontrolowana i niepożądana utrata gazu z aparatu plecowego lub z butli bocznej.
Możliwe przyczyny:

OOG - out of gas, OOA - out of air, brak powietrza - awaria sprzętowa powodująca brak możliwości oddychania przez nurka. Reakcja polega na samodzielnym przejściu na zapasowe źródło czynnika oddechowego lub podaniu czynnika oddechowego przez partnera.

Możliwe przyczyny sytuacji OOG:

Bojka dekompresyjna to bojka z miękkiego i elastycznego tworzywa, kształtu zamkniętej rury o długości 1-3 m, zabierana na nurkowanie bez powietrza i w zwiniętej postaci. Podczas nurkowania może być napełniona powietrzem i wysłana na powierzchnię. Nurek zachowuje kontakt z bojką wypuszczając ją uwiązaną na poręczówce rozwijanej z kołowrotka lub szpulki. Wbrew nazwie bojka nie służy tylko w fazie dekompresji, lecz może być użyta w dowolnym momencie nurkowania.

Runtime - zwięzły plan wykonania profilu nurkowania. Najczęściej zapisywany w postaci kolejnych głębokości i minuty nurkowania, w której głębokość opuszcza się i przechodzi na następną. Rzadziej jako kolejne głębokości i spędzone na nich czasy. Na odpowiednich głębokościach są też zaznaczane ew. zmiany gazu.

Przykład 1 zapisu runtime'u:

Nurkowanie, zwłaszcza dekompresyjne, wymaga wcześniejszego zaplanowania, które musi objąć planowany profil nurkowania oraz obliczenie wymaganej dekompresji i gazów potrzebnych na zrealizowanie nurkowania. Muszą też zostać obliczone rezerwy gazów na sytuacje awaryjne.
Planowanie obejmuje następujące obszary:

Konfiguracja sprzętu (zestawienie, umiejscowienie) do nurkowań dekompresyjnych powinna spełniać następujące warunki:
minimalne ograniczenie możliwości poruszania się pod wodą
możliwość spędzenia długiego czasu pod wodą
możliwość samodzielnego rozwiązania większości możliwych awarii
możliwość udzielenia pomocy partnerowi i dokończenia czasami długiej dekompresji

Wynikają z tego pewne cechy konfiguracji sprzętowej:

Retencja dwutlenku węgla, zatrucie dwutlenkiem węgla - wzrost stężenia dwutlenku węgla w organizmie do poziomu powodującego objawy. Dwutlenek węgla powstaje w procesie metabolizmu i jest usuwany z organizmu wraz z wydechem. Niewystarczająca wentylacja będzie powodować stopniowy wzrost stężenia dwutlenku węgla w organizmie. W warunkach podwodnych przyczynami retencji dwutlenku węgla mogą być:

Narkoza azotowa - zaburzenie, ograniczenie zdolności umysłowych i psychofizycznych na skutek oddziaływania cząsteczek gazów obojętnych, w tym azotu, na połączenia nerwowe - synapsy. Pierwsze objawy narkozy azotowej, zwanej również narkozą gazów obojętnych pojawiają się na pewnej głębokości i nasilają się wraz ze wzrostem głębokości i równocześnie ciśnienia parcjalnego gazów narkotycznych.

Objawy narkozy azotowej w kolejności ich nasilania się (wraz z rosnącą głębokością):

Dwie postaci toksyczności tlenowej:

toksyczność mózgowa (zwana również CNS - central nervous system)
toksyczność płucna

Pierwsza postać, toksyczność mózgowa występuje przy krótkich ekspozycjach na wysokie ciśnienia parcjalne tlenu, powyżej 1,6 ATA. Jest to postać ostra, prowadząca do drgawek (konwulsji) i utraty przytomności.

Postać płucna występuje na skutek długiego działania tlenu o średnim ciśnieniu parcjalnym, powyżej 0,5 ATA. Prowadzi do stopniowej i na początku odwracalnej utraty pojemności życiowej płuc i efektywności wymiany gazowej.

Podczas nurkowania tkanki organizmu nasycają się gazem obojętnym do poziomu wyższego niż normalny dla warunków powierzchniowych. Nasycanie się oznacza rozpuszczanie większej ilości gazu na skutek wyższego ciśnienia otoczenia (prawo Henry'ego). W nurkowaniach nitroksowych tym gazem obojętnym jest azot.

Equivalent Air Depth - równoważna głębokość powietrzna. Głębokość nurkowania powietrznego, na której ciśnienie parcjalne azotu w powietrzu jest równe ciśnieniu parcjalnemu azotu w nitroksie na rozważanej głębokości nurkowania nitroksowego. Stosowana do wyznaczania parametrów dekompresji przy użyciu powietrznych tabel dekompresyjnych - jako głębokość bierze się EAD zamiast rzeczywistej głębokości maksymalnej. Głębokości przystanków dekompresyjnych nie należy przeliczać z wykorzystaniem formuły EAD.

EAD [m] = [(D + 10) * FN2 / 0,79] - 10

D - głębokość w metrach

Dotyczy oddziaływania chemicznego i fizycznego poszczególnych składników mieszaniny gazowej. W swoim dosłownym brzmieniu mówi, że:

Suma ciśnień parcjalnych poszczególnych składników równa jest ciśnieniu całkowitemu mieszaniny.

Ciśnienie parcjalne składnika równe jest iloczynowi ciśnienia mieszaniny i frakcji (zawartości procentowej) składnika.

Pp = P x F

Oddziaływanie składnika na organizm zależy wprost od ciśnienia parcjalnego, a więc rośnie wraz ze zwiększaniem zawartości gazu w mieszaninie oraz wraz z rosnącym ciśnieniem mieszaniny (np. wraz z rosnącą głębokością).

Maximum Operating Depth - maksymalna głębokość operacyjna, wyznaczana tak, by ciśnienie parcjalne tlenu nie przekroczyło maksymalnej wartości, powyżej której może dojść do zatrucia tlenem. Wyznaczana przez przekształcenie wzoru na ciśnienie parcjalne:

P = Pp / F

P - ciśnienie otoczenia

Pp - ciśnienie parcjalne składnika (w tym przypadku tlenu)

F - frakcja, zawartość procentowa składnika (w tym przypadku tlenu)